Θεματική Ενότητα: Παιδεία - Εκπαίδευση

Θέμα: Η σύγχρονη εκπαίδευση ταλανίζεται από πληθώρα προβλημάτων. Σ’ ένα άρθρο αναπτύξετε τις σκέψεις σας.

Ενδεικτικό Σχεδιάγραμμα

Πρόλογος

Οι σφυγομετρήσεις της σύγχρονης εποχής δε ψεύδονται όσον αφορά την έκλυση της εκπαίδευσης. Στην πλειονότητα τους οι άνθρωποι εκφράζουν την απόλυτη δυσπιστία τους σε σχέση με την αναγγελόμενη φθορά του παιδευτικού έργου. Ας το παραδεχτούμε, το ιδεώδες εκπαιδευτικό σύστημα είναι εξίσου απρόσιτο όσο είναι και η ιδεώδης κοινωνία. Αντιφατική και μη αποτελεσματική είναι και η ίδια η εκπαίδευση και μάλιστα σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη.

Κύριο Μέρος

Προβλήματα της σύγχρονης εκπαίδευσης

Ø  Οι στόχοι της εκπαίδευσης όσον αφορά την αναπαραγωγή των κοινωνικών σχέσεων, την αναγκαιότητα της κοινωνικής συνοχής, το να εμφυσήσει την αξία της πειθαρχίας και τη μεταλαμπάδευση γνώσεων δε βρίσκονται μόνο σε αντίφαση μεταξύ τους αλλά εμφανίζονται ανέφικτοι ακόμη. Σε μια ιεραρχημένη παιδεία όπου η γνώση εμφανίζεται ως σπάνιο είδος, δεν μπορούν όλοι να φθάνουν ως το τέλος και να σπουδάζουν δια βίου ή ώσπου να κουραστούν από τις πνευματικές τροφές. Ίσες ευκαιρίες δεν μπορεί ποτέ να υπάρξουν αν δεν είναι ίσες οι αφετηρίες.

Ø  Συνάμα, ο εκπαιδευτικός ανθρωπισμός, η πεποίθηση ότι η καλλιέργεια, η γνώση, ο διάλογος και ο πολιτισμός αποτελούν τις ύψιστες αυταξίες έχει καταρρεύσει. Η εκπαίδευση του σήμερα έρχεται μοιραία σε ολοένα πιο εξόφθαλμη αντίφαση με τους υπόλοιπους μηχανισμούς κοινωνικοποίησης, εκτρέφοντας εντελώς διαφορετικά πρότυπα τόσο σε σχέση με τη γνώση στο περιεχόμενο της όσο και σε σχέση με την πρόσληψη του κοινωνικού χρόνου.

Ø   Το εκπαιδευτικό σύστημα όσο διαβαίνει ο χρόνος καταρρέει αφού οι νέοι εκπαιδεύονται μονόπλευρα, η προσωπικότητα τους αναπτύσσεται άνισα με αποτέλεσμα να πλήττουν μέσα στα σχολεία μας. Αυτό που τους διδάσκεται δεν το βρίσκουν ενδιαφέρον, βιάζονται να εγκαταλείψουν τα θρανία για να απαλλαγούν από τη μονομέρεια. Τα κριτήρια για την προώθηση τους σε ανώτερες βαθμίδες εκπαίδευσης είναι μεροληπτικά αφού εξετάζονται και βαθμολογούνται μόνο οι θεωρητικές γνώσεις και όχι οι πρακτικές ικανότητες ή οι κοινωνικές αρετές. Οι νέοι ετοιμάζονται για το γυάλινο πύργο της κοινωνίας, τόσο κατά την οικονομική και πολιτική της διάσταση.

Ø  Τα ίδια κενά παρουσιάζει το πρόγραμμα και η διδασκαλία. Αποκλειστικός στόχος είναι τα «γράμματα». Και τους ανθρώπους; Αυτούς θα έχουμε την ευκαιρία να τους γνωρίσουμε; Εκπαιδευτικοί και εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχουν μείνει στην επιφάνεια και είναι εξωτερικά (επιδερμικά). Η σύγχρονη μετάδοση επιδερμικών γνώσεων δεν αποβλέπει στη διάπλαση του χαρακτήρα. Οι νέοι μοιάζουν με τα εργαλεία, με ανύποπτους βοηθούς που εκτελούν μηχανικά, χωρίς πρωτοβουλία και ευθύνη, αφού άλλωστε δεν έχουν σαφή και βαθύτερη γνώση της πολύπλευρης εκπαίδευσης.

Ø  Οι δάσκαλοι που συναντά κανείς στα σχολεία συνήθως δίνουν την εντύπωση ότι δεν εξακολουθούν να μαθαίνουν. Σύμφωνα με το Γ. Μπαμπινιώτη, «ο δάσκαλος που δεν υπηρετεί ιδανικά αλλά υπηρετεί απλώς στο Δημόσιο με υπαλληλική σχέση, δεν αποτελεί δάσκαλο αλλά διδάσκοντα» Η ύπαρξη και λειτουργία, παράλληλα με την κανονική και επίσημη παιδεία, της παραπαιδείας των φροντιστηρίων και η άνθηση της βιομηχανίας των ιδιωτικών μαθημάτων αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στη διεκπεραίωση του πρωταρχικού ρόλου της εκπαίδευσης. Οι στόχοι της παιδείας έχουν καταστεί αδιευκρίνιστοι και συγκεχυμένοι.

Ø  Κοινή πεποίθηση είναι ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα νοσεί, έχει αρκετές ελλείψεις και βασικά ελαττώματα. Στατιστικά δεδομένα, έρευνες και μελέτες ειδικών πάνω στο θέμα εντοπίζουν το κτιριακό πρόβλημα της παιδείας. Το πρόβλημα αυτό αναφύεται οξύτατο αφού απουσιάζουν τα κατάλληλα κτίρια και ο εξοπλισμός τους σε βιβλιοθήκες, εργαστήρια, άλλα εποπτικά μέσα και όργανα, αθλητικούς χώρους ή πολιτιστικούς, είναι ανεπαρκέστατος.

Επίλογος

Η εκπαίδευση θα εξακολουθεί να παραδέρνει ανάμεσα στις αδύνατες λύσεις που επιμένει να ευαγγελίζεται. Η απάντηση είναι σχετική και μόνο αξίας. Πρέπει κάποτε να αποφασίσουμε να κοιτάξουμε με μια άλλη οπτική γωνία το εκπαιδευτικό έργο, να ελευθερωθούμε από τις έλξεις που τις έκανε δεύτερη φύση η ρουτίνα και να το ξανασκεφτούμε από την αρχή. Να εξερευνήσουμε τις πραγματικές διαστάσεις της εκπαίδευσης και να δώσουμε το περιεχόμενο και τον προσανατολισμό που απαιτείται. Σ’ ένα κατεξοχήν ευγενές έργο, όπως είναι το εκπαιδευτικό, θα πρέπει να αξιοποιήσουμε το ποιόν των υπηρεσιών.