Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2012

Μεθοδολογία Περίληψης

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (ΔΟΚΙΜΙΟ – ΑΡΘΡΟ)

Η περίληψη είναι μια προσωπική δημιουργία που σέβεται το πνεύμα του συγγραφέα. Γι’ αυτό και πρέπει να χαρακτηρίζεται από αντικειμενικότητα. (απαγορεύεται να αναφερθεί ο μαθητής σε προσωπική του άποψη)

Κατά τη συγγραφή μιας περίληψης στοχεύουμε στην:
Ø  κατανόηση του κειμένου
Ø  πληροφόρηση των άλλων με λιτό και σαφή τρόπο για το περιεχόμενο του κειμένου
Ø  διάκριση του αναγκαίου από το περιττό τόσο στο περιεχόμενο όσο και στη γλώσσα του κειμένου
Ø  δόμηση ενός νέου κειμένου με συνοχή και συνεκτικότητα

Επομένως κατά τη συγγραφή μιας περίληψης εξετάζουμε:
α) το περιεχόμενο
β) τη γλώσσα και το ύφος
γ) τη δομή

Βήματα συγγραφής περίληψης:
  1. Αφού διαβάσω προσεχτικά το κείμενο προσπαθώ να εντοπίσω το νοηματικό του κέντρο.
  2. Διαβάζω κάθε παράγραφο ξεχωριστά και υπογραμμίζω τη θεματική πρόταση, τις βασικές πληροφορίες της κάθε μιας και αναζητώ λέξεις κλειδιά.
  3. Σχηματίζω πλαγιότιτλους. 
  4. Συντάσσω περίληψη ενώνοντας τους πλαγιότιτλους και αντικαθιστώντας λέξεις και φράσεις του συγγραφέα με συνώνυμα. Φροντίζω όμως το κείμενο μου να έχει συνοχή και να ακολουθεί τη συλλογιστική πορεία του συγγραφέα. Συγκεκριμένα:

Γράφω περίληψη της κάθε παραγράφου :
􀂃 Ανασυντάσσω τη θεματική πρόταση μετασχηματίζοντας τη γραμματικο- συντακτική της δομή (π.χ. μετατρέπω τα ρήματα σε ουσιαστικά ή μετοχές, τα ουσιαστικά σε ρήματα – βαθμιαία ωρίμαση αντί ωρίμασε βαθμηδόν, κ.ο.κ.) και της προσθέτω τα επιπλέον σημαντικά στοιχεία που εντόπισα στην πρόταση κατακλείδα ή και στην υπόλοιπη παράγραφο. Μπορώ, αντί τη θεματική πρόταση, να χρησιμοποιήσω τον πλαγιότιτλο που έχω δώσει στην παράγραφο.
􀂃 Αντικαθιστώ όπου είναι δυνατόν βασικές λέξεις του κειμένου με συνώνυμες.
􀂃 Αντικαθιστώ όπου είναι δυνατόν δευτερεύουσες προτάσεις με μετοχές, π.χ. αναζητώντας αντί καθώς αναζητούμε.
􀂃 Αντικαθιστώ όπου είναι δυνατόν τα υπώνυμα με υπερώνυμα, π.χ. Τέχνες αντί ζωγραφική, γλυπτική, θέατρο, μουσική και αρχιτεκτονική.
􀂃 Αντικαθιστώ φράσεις με περιεκτικές λέξεις, π.χ. πρόσφατα αντί τις τελευταίες μέρες του περασμένου μήνα.
􀂃 Αφαιρώ ονοματικούς ή άλλους προσδιορισμούς. Αντικαθιστώ όπου είναι δυνατόν μια σειρά ενεργειών από μία φράση που επιγράφει την όλη πράξη, π.χ. οι διαδηλωτές κατέστρεψαν ό,τι βρήκαν στο δρόμο τους στη θέση του οι διαδηλωτές έσπασαν βιτρίνες, έκαψαν αυτοκίνητα, γκρέμισαν πινακίδες και διέλυσαν ό,τι βρήκαν στο δρόμο τους.
􀂃 Αντικαθιστώ μια περίοδο από μια λεκτική πράξη, π.χ. στη θέση του ο προϊστάμενος τόνισε ότι θα υπάρξουν συνέπειες γι’ αυτή τους την πράξη και προειδοποίησε ότι δε θα περάσει απαρατήρητη και ούτε θα μείνει ατιμώρητη μια τέτοια συμπεριφορά, γράφω απείλησε με τιμωρία.
􀂃 Αποφεύγω τις επαναλήψεις του κειμένου.
􀂃 Διατηρώ το νόημα των συνδετικών λέξεων, για να κρατήσω τη συνοχή και τη συνάφεια της σκέψης του συγγραφέα, και να αποδώσω σωστά τη συλλογιστική του πορεία.
􀂃 Εάν υπάρχουν ερευνητικά στοιχεία, παρουσιάζω μόνο το πόρισμα, εάν κρίνω ότι αποτελεί βασική ιδέα του κειμένου.
􀂃 Εάν ο συγγραφέας χρησιμοποιεί λόγια άλλων ως επίκληση στην αυθεντία και κρίνω ότι αυτά αποτελούν βασική ιδέα του κειμένου, γράφω με συντομία μόνο το νοηματικό περιεχόμενο αυτών των λόγων.
􀂃 Μετατρέπω τα ερωτήματα σε πλάγιο λόγο, γράφοντας, ανάλογα με το είδος της περίληψης:
-Τίθεται το ερώτημα εάν… ή κρίσιμο είναι το ερώτημα κατά πόσο…
(εάν η περίληψή μου υποκαθιστά το αρχικό κείμενο)
- Ο συγγραφέας διερωτάται κατά πόσο… ή ο συγγραφέας θέτει το ερώτημα…
(εάν η περίληψή μου παρουσιάζει το αρχικό κείμενο).
Διατηρώ πιστά το νοηματικό περιεχόμενο του αρχικού κειμένου χωρίς να προσθέτω δικές μου απόψεις, επιχειρήματα, τεκμήρια, παραδείγματα.
3. Οπτική γωνία : Διατηρώ την οπτική γωνία του συγγραφέα και αποδίδω πιστά το ιδεολογικό περιεχόμενο του κειμένου χωρίς να το σχολιάζω, να το επιδοκιμάζω ή να το αποδοκιμάζω.
4. Ύφος : Υιοθετώ ύφος με καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα, τυπικό, όσο γίνεται πιο ουδέτερο και δεν προσπαθώ να εντυπωσιάσω με τη χρήση ηχηρών εκφράσεων.

Στην περίληψη απαγορεύεται να περιλάβω: αυτούσια κομμάτια, λεπτομέρειες, παραδείγματα, επαναλαμβανόμενα νοήματα, φράσεις σε παρένθεση,  αποφθέγματα, παροιμίες, απαριθμήσεις, στατιστικά στοιχεία, αναφορές του συγγραφέα σε λόγια άλλων, δικά μου λόγια ή σχόλια ή φράσεις του συγγραφέα.


 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου